ปลูกกุหลาบสายชีวภาพ ฝึกการทำใจและปล่อยวาง

เดือนพฤศจิกายนแล้ว กุหลาบที่ฉันปลูกมา 8-9 เดือนน่าจะออกดอกบานสะพรั่งรับหน้าหนาว แต่ความเป็นจริงกุหลาบของฉันเพิ่งผ่านสมรภูมิการสู้รบ ยังไม่ฟื้นตัว พวกมันยังไม่แข็งแรง หลายต้นโดนเชื้อราทำลายจากหน้าฝน แล้วตอนนี้มาเจอเพลี้ยไฟดูดน้ำเลี้ยงจากใบ ยอดอ่อนที่แตกมาใหม่จะดำและหงิกงอ ใบแห้งกรอบ

การปลูกกุหลาบในเมืองไทยไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะกุหลาบไม่ใช่พืชเฉพาะถิ่น กุหลาบเป็นพืชเมืองหนาว ถึงแม้จะชอบแสงแดดแต่ไม่ชอบความร้อน สภาพอากาศในเมืองไทยจึงไม่เอื้ออำนวย ใครที่ชอบปลูกกุหลาบต้องดูแลใส่ใจมากกว่าพืชชนิดอื่น ตั้งแต่ฉันมีประสบการณ์การปลูกกุหลาบมาสังเกตว่าการให้ปุ๋ย หรือ การดูแลรดน้ำ ไม่ยากเท่ากับการป้องกันรักษาโรคกุหลาบ ซึ่งมีหลายโรค อาทิเช่น เชื้อรา เพลี้ยไฟ ไรแดงหนอนเจาะลำต้นใบ ฯลฯ แต่กุหลาบบางสายพันธ์ดูแลง่ายทนโรค เช่น วูวูเซลาลอนดอนอาย มาโซระ มองเคอร์ มอญไกลกังวล บิชอป ชัวเอม

นักปลูกกุหลาบจะแบ่งออกเป็นสองสาย สายชีวภาพ และสายเคมี สายเคมี คือ การใช้สารฆ่าแมลงจำพวกเคมีมากำจัดโรคกุหลาบ สารเคมีเหล่านี้เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม คน และสัตว์ การพ่นฉีดจึงต้องระมัดระวังสวมใส่เสื้อผ้าที่ปกปิดมิดชิดและผสมสารเคมีในอัตรส่วนที่ถูกต้อง แต่การใช้สารเคมีได้ผลดีมาก ทำให้ใบกุหลาบสวยใบใหญ่ มันวาว ดอกกุหลาบใหญ่กลีบซ้อนสวยงาม แต่ถ้าเป็นสายชีวภาพ ซึ่งเป็นการใช้จุลินทรีย์มาจัดการกันเอง วิธีการพ่นฉีดจึงไม่เป็นอันตรายต่อคนและสัตว์ แต่กุหลาบอาจจะไม่สวย ออกดอกช้า และฟอร์มดอกจะเล็กกว่า

สำหรับฉันเป็นสายชีวภาพ เนื่องจากอึดอัดเวลาแต่งชุดมนุษย์อวกาศพ่นสารเคมี และกลัวจะเป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงหมาแมวในบ้าน และผู้สูงอายุ

เช้าวันนี้หลังจากรดน้ำกุหลาบเสร็จแล้ว ฉันจัดการตัดดอกที่บานมาหลายวันทิ้ง พร้อมทั้งตัดแต่งกิ่ง ริดใบ และยอดหงิกหงอที่โดนเพลี้ยไฟทำลายใส่ถุงพลาสติคมัดปากถุงนำไปทิ้งขยะ ทำให้ต้นกุหลาบใบโกร๋นเหลือแต่กิ่งก้าน ซึ่งตามภาษาคนปลูกกุหลาบเรียกว่า บวชกุหลาบ ฉันบวชกุหลาบไปหลายต้น ได้แก่ บลูมูนสโตน อัมราฮัมดาร์บี้ วิคทอเรียซีเคร็ต ฯลฯ เย็นวันนี้จะพ่นยาป้องกันเพลี้ยไฟ โดยจะใช้ เชื้อบีที บิววาเรีย และสารจับใบ ผสมพร้อมกันฉีดพ่นใต้ใบกุหลาบ ถ้าหากทำสม่ำเสมอทุกสัปดาห์จะสามารถป้องกันโรคกุหลาบได้ระดับหนึ่ง

บีที คือ แบคทีเรีย Bacillus thuringiensis หรือเรียกว่า เชื้อบีที เป็นเชื้อแบคทีเรียที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจัดเป็นจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์สามารถนำมาใช้กำจัดแมลงศัตรูพืชความปลอดภัยสูงไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์สัตว์และสิ่งแวดล้อม ส่วนบิววาเรีย เป็นจุลินทรีย์ที่จัดเป็นพวกเชื้อราทำลายแมลง ปลอดภัย ไม่มีสารพิษตกค้าง

การปลูกกุหลาบทำให้เห็นการเจริญเติบโต การเปลี่ยนแปลงของพืช ผลการวิจัยบอกว่าการใช้ชีวิตท่ามกลางธรรมชาติจะทำให้เราแก่ช้าลง เพราะธรรมชาติช่วยปรับฮอร์โมนร่างกาย ลดความเครียด ทำให้จิตใจสงบ แต่กุหลาบเป็นพืชที่ดูแลยาก อาจมีบางช่วงเวลาที่ไม่สวยงาม ซึ่งเป็นไปตามวัฎจักรของธรรมชาติ การปลูกกุหลาบจึงสอนเราให้ฝึกการทำใจและปล่อยวาง

หลังจากจับกุหลาบบวชไปหลายต้น คงต้องลุ้นจนถึงปีใหม่ว่ากุหลาบเหล่านี้จะเป็นอย่างไร ถ้าไม่รอดชีวิตคงปล่อยกลับดาว ตามกฎการเลือกสรรโดยธรรมชาติ ทฤษฏีชาร์ล ดาวิน สิ่งทีมีชีวิตที่ปรับตัวได้ดีและแข็งแกร่งกว่าเท่านั้นที่สามารถอยู่รอดได้